Milli Elektrikli Tren Raylara İndi
2013 yılında dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım tarafından tanıtılan Milli Tren Projesi’nde, fabrika testleri aşamasına gelindi.
TÜVASAŞ’ın liderliğinde yürütülen Milli Elektrikli Tren Projesi’nde Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi (ARUS) üyesi pek çok firma da kritik komponentlerin yerlileştirilmesi ve millileştirilmesini sağladı.
Yoğun bir tasarım ve üretim sürecinin ardından yüzde 60 yerlilikle üretilen tren setlerinin fabrika testleri törenle başladı. Törene, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜVASAŞ Yönetim Kurulu Başkan Prof. Dr. İlhan Kocaarslan, TCDD Genel Müdürü ve ARUS Yönetim Kurulu Başkanı Ali İhsan Uygun, OSTİM Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın, ARUS Koordinatörü Dr. İlhami Pektaş ve çok sayıda davetli katıldı.
Küresel marka hedefi
TÜVASAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İlhan Kocaarslan, TÜVASAŞ’ın Milli Elektrikli Tren setini üreterek, sektörde yolcu taşıyan her türlü demiryolu aracının tasarımını ve üretimini yapabileceğini ispat ettiğini vurguladı.
Mevcuttaki projenin hızının 160 km/s olduğunu bunu revize ederek saatte 225 km hız yapabilen trenlerin tasarımının da tamamlandığını bildiren Kocaarslan, 2021 yılında da bu trenin raylara ineceğini kaydetti.
TÜVASAŞ olarak yerli ve milli tedarikçilerle sektör surlarında bir gedik açtıklarını vurgulayan İlhan Kocaarslan, küresel pazarda hatırı sayılır bir marka olacaklarını söyledi.
Tren setleriyle ilgili teknik bilgiler veren Kocaarslan, “Milli trenimiz, tasarımıyla, üretimiyle, yol testleriyle, sonuna kadar her aşaması Avrupa Birliği standartlarına göre denetlenmekte ve doğrulanmakta. Araçlarımız, alüminyum gövdeli. Tren setlerimizin işletme hızı 160 km. bu setlerimizi; üçlü, dörtlü, beşli, altılı araçlar olarak konfigüre edebiliyoruz. Ayrıca kullanılacağı yere göre 5+5 iki tane seti birleştirip çalıştırabiliyoruz.
5 araçlı tren seti 324 yolcu kapasitesine sahip. Bunun iki tanesi engelli yolcular içindir. Tren setimizin enerji tüketimi km başına 6 kw/saat. Benzer tren setlerine göre yüzde 20 daha az enerji harcamaktadır. Öncelikle seyir emniyeti olup, yolcu memnuniyeti ve konforu üst düzeyde. Araçlarımızda tam otomatik iklimlendirme sistemleri, yolcu bilgilendirme sistemleri, internet erişimi bulunmaktadır.” dedi.
Yerliye pozitif ayrımcılık
Projede, yerli ve milli sanayinin katkılarına işaret eden İlhan Kocaarslan, “TÜVASAŞ olarak milli elektrikli tren seti projemizde kullanılan, komponentlerin teminlerinde yerli firmalarımızın lehine pozitif ayrımcılık yapılmıştır. Yabancı ülkelerden de mutlaka yerli katkısı istenerek, o ürünlerin de yerlileştirilmesi teşvik edilmiştir.” dedi.
Bu sayede prototip araçlarda yerlilik ve millilik oranının yüzde 60 olduğunu dile getiren Kocaarslan, seri üretim araçlarda bu oranın yüzde 80 olacağını belirtti.
Yerlileştirme sürecinde ASELSAN’ın rolüne dikkat çeken İlhan Kocaarslan, ARUS üyelerinin de olduğu yerli tedarikçilerle ilgili şunları söyledi: “TÜVASAŞ’ın liderliğinde, taşın altına elini koymaktan çekinmeyen; Dirinler, Ilgaz, Yazkar, Alnal, Özbir, Yavuzlar, Dimsa, Canray, Alpin, Hüroğlu, Gramer, Öztiryaki, Baykal, Railtur gibi birçok yerli ve milli firmalarımızla çalışılmış ve bu sayede birçok komponentin yerlileştirilmesi millileştirilmesi sağlanmıştır. Hepsine ayrı ayrı çok teşekkür ediyorum.”
Milli üretim için iş birliği
TCDD Genel Müdürü ve ARUS Yönetim Kurulu Başkanı Ali İhsan Uygun, elektrikli milli tren setlerinin yerli ve milli kaynaklarla üretildiğine vurgu yaptı.
Türkiye’nin, bulunduğu coğrafyada demiryolu standartlarını belirleyen ülkeler arasında yerini aldığını dile getiren Uygun, “Yüzde yüz milli üretimi desteklemek amacıyla, kamu, üniversite, sanayi iş birliklerine önem veriyoruz.” dedi.
Yüzde 80 yerlilik mümkün
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, milli elektrikli trenin, Türkiye’nin milli teknoloji hamlesi yolunda kat ettiği mesafenin bir nişanesi olduğunu söyledi.
Yerlilik oranlarından duyduğu memnuniyeti de dile getiren Varank, “Tedarikçilerle birlikte muazzam bir sinerji yakalanmış durumda. Nihai ürün elbette çok kıymetli ama bu ürünle birlikte gelişen üretim ekosistemi ve Türkiye’nin kazandığı kabiliyetler belki nihai üründen çok daha kıymetli bir durumda. Birkaç somut örnek üzerinden gidebiliriz.
Trenin beyni olarak tabir edebileceğimiz cer sistemi, kontrol sistemi ve izleme sistemi ASLESAN’la birlikte gerçekleştirildi. Böylelikle ilk defa kritik bir alt sistem, donanım, yazılım ve algoritma içeriği ile birlikte yerli sanayimiz tarafından üretilmiş oldu. İklimlendirme sistemlerinden boji şaselerine, iç giydirme ve aydınlatma sistemlerinden vakum tuvalet sistemlerine kadar 30’un üzerindeki bileşen yerli firmalarımız tarafından tedarik edildi. Bu sayede protoripte yüzde 60 yerlilik oranına kavuşmuş oldu. İnşallah seri üretimle birlikte bu oranı yüzde 80’ler oranına çıkarmak mümkün.” dedi.
Belediyeler ve kamu kurumları elini taşın altına koymak zorunda
Raylı sistemler sektöründeki potansiyele dikkat çeken Bakan Varank, “Gelecek 10 yılda raylı sistemlerde 15 milyar Avroluk harcama yapacağız. Bu rakamsal olarak oluşturacağı etki açısından çok önemli bir ölçek. Dolayısıyla önümüzde raylı sistemler sektörünü geliştirmek için asla kaçırılmaması gereken ve dolayısıyla bize oldukça büyük sorumluluklar yükleyen bir dönem var. Bunu en iyi şekilde değerlendirmemiz gerekiyor. Bu alanda atacağımız somut adımlar sanayileşme hedeflerimize ve milli teknoloji hamlemize doğrudan etki edecek. Belediyeler, kamu kurumları ve özel sektör eş güdüm halinde Türkiye’yi raylı sistemler konusunda global bir oyuncu yapmak için ellerini taşın altına koymak zorunda. Burada her birimize görevler düşüyor.” değerlendirmesini yaptı.
Yurt dışından araç teminine gerek kalmadı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde her alanda olduğu gibi yerli ve milli demiryolu sanayinin gelişimi kapsamında da çok büyük mesafeler kaydettiklerini, tasarım ve üretim sürecini tamamlayarak fabrika testi aşamasına getirdikleri yerli ve milli elektrikli treninin de bunun en güzel kanıtı olduğunu anlattı. Karaismailoğlu, "Tren setlerimizin fabrika testlerinin ardından yol testlerini de yapacağız. Bu yıl sonunda raylara indirilecek ve Allah'ın izniyle de kısa bir sürede yolcu taşımacılığına da başlayacağız." bilgisini verdi.
Bu hamlenin Türkiye’nin ulaşım teknolojileri ihracatına da güçlü katıları olacağını dile getiren Bakan Karaismailoğlu, şu bilgileri verdi: “Saatte 160 kilometre hızındaki bu projenin tasarım çalışmalarının tamamlanmasının ardından başlatılan 225 kilometrelik tren seti projesi 2021 yılında raylara indirilecektir."
Ülkenin artık hızlı ve yüksek hızlı trenlerini kendisi üretebilecek duruma geldiğini, bundan sonraki süreçte Türkiye'nin yurt dışından araç temin etmesine gerek kalmadığını belirten Karaismailoğlu, "İlk yerli ve milli elektrikli Tren setimizi ülkemize kazandırarak bu işten alnının akıyla çıkan TÜVASAŞ ailesini canı gönülden tebrik ediyor, başarılarının devamını temenni ediyorum. Bu güzide projede emek harcayan en alt kademesinden en üst kademesine, işçisinden mühendisine herkese teşekkür ediyorum. 18 yıldır dur durak bilmeden çalışan, bizlere önderlik eden ve bizleri yüreklendiren Sayın Cumhurbaşkanımıza buradan ayrıca bir kez daha teşekkür ediyorum. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak, göstermiş oldukları hedeflerimize odaklanarak ilerliyor ve bugün emin adımlarla ülkemizi geleceğe taşıyoruz." dedi.
