AKİP’te Yeni Dönem Yeni Hedefler
Türkiye’deki kümeler ve küme girişimleri arasındaki işbirliği ve koordinasyonun sağlanması amacıyla kurulan Anadolu Kümeleri İşbirliği Platformu (AKİP) 4. Toplantısı OSTİM'in ev sahipliğinde gerçekleşti. Platformun yeni dönem yol haritasının konuşulduğu toplantıya, ülke genelinden 41 kümelenme kurumsal katılım sağladı.
Tüm kümeler ve küme girişimlerinin doğal üye olarak kabul edildiği AKİP'in Ankara buluşmasında; bakanlık, kalkınma ajansı ve üniversite temsilcileri ile sanayi, ticaret odası, kümelenme yönetimlerinden 95 katılımcı yer aldı. Toplantıda AKİP’in yeni dönemdeki faaliyetlerini koordine edecek 7 kişilik İcra Kurulu oluşturuldu.
Ortak niyet ve kurallar yeniden tanımlanacak
OSTİM Vakfı Müdürü Gülnaz Karaosmanoğlu, çeşitli sektörlerden 40’a yakın kümelenmenin kurumsal katılım sağladığı toplantıda AKİP hakkında bilgi verdi. Karaosmanoğlu, platformun ileri hedeflerini şöyle aktardı: “Bölgesel kalkınma modeli olan kümelenme çalışmaları hakkında farkındalık yaratmak, Türkiye’de yaygınlaştırmak ve geliştirmek. Merkezi, yerel otoriteler ve üniversiteler ile ilişkilerin geliştirilmesine destek vermek, kümeler ve küme girişimleri arasında koordinasyonu sağlamak, bilgi ve deneyimlerini paylaşmak ve yeni kümelerin gelişmelerine teşvik etmek ve destek olmak. Kümeler arası işbirliklerini, iş ortaklıklarını artırmak ve ortak projeleri geliştirmek, sunmak ve yürütmek, uluslararası işbirliği ağ ve platformlarında etkin yer almak ve kümelerin uluslararası tanıtımını yaparak küresel değer ve tedarik zincirlerine eklenmesini sağlamak, ulusal kümelenme politikası ile destek modellerinin geliştirilmesi ve uygulanmasına katkı vermektir.”
Gülnaz Karaosmanoğlu, kurulduğu günden bu yana geçen süre içinde, bazı küme ve küme girişimlerinin çalışmalarını sonlandırırken çok sayıda yeni küme girişiminin oluştuğuna dikkat çekti. Karaosmanoğlu, her bir küme hakkında karşılıklı bilinirlik ve görünürlüğü sağlayarak süreçte beraber ilerlemek için ortak niyet ve kuralların yeniden tanımlanarak yürürlüğe konulmasının hedeflendiğini bildirdi.
“Rekabet gücünü artırmada önemli araç”
Toplantının ev sahibi OSTİM’in Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın, Türkiye’deki kümelerin, kendini küme olarak tanımlayan URGE projelerinin iş birliği ve güç birliği yapmalarına ihtiyaç olduğunu söyledi.
Aydın, şunları kaydetti: "Buradan bölgemiz, şirketlerimiz, ülkemiz için katma değer oluşturmamız gerekiyor. AKİP, OSTİM’e ait bir organizasyon değil; bütün kümelerimizin, kuruluşlarımızın ortak platformudur. Biz bu platformun sürdürülebilir olmasını istiyoruz. Birbirimizden öğreneceğimiz çok şey var. Bugünlerde birbirimize sarılarak çaba sarf etmemiz gerektiğine inanıyoruz. Ülkemizi yöneten bürokrasimize, Hükümetimize, Devletimize taleplerimizi, isteklerimizi anlatma açısından bu platformun önemli olduğunu düşünüyorum.
Bundan sonrası için; hem şirketlerimizin hem kümelerimizin hem de bölgemizin kalkınmasında, gelişmesinde, rekabet gücünü artırmada önemli araç olan kümelerin; daha ileri taşınması noktasında gönül birliği yapalım düşüncesiyle yeniden yola çıkmaya karar verdik. Birbirimize enerji vererek tempomuzu artıralım diye düşündük.”
Prof. Dr. Cengizhan Öztürk’ün moderatörlüğünde yürütülen toplantının ‘Küme ve Küme Girişimleri’ oturumunda 40 kümelenme tanıtımlarını ve projelerini paylaştı.
Bakanlık temsilcileri kümeleri değerlendirdi
AKİP toplantısının, kamu temsilcilerinin konuştuğu ‘Kamu Kümelenme Politika ve Destekleri Gelişmeler, Bilgilendirme ve Öneriler’ oturumunda; Türkiye’de kümelenme faaliyetlerinin son durumları, mevcut projeler ve beklentiler tartışıldı. Toplantıda Kalkınma, Bilim Sanayi ve Teknoloji ile Ekonomi Bakanlığı temsilcileri kümelerle ilgili izlemimler ve istatistiki bilgileri paylaştı.
“Kalkınma ajansları 40 kümeye destek sağladı”
Kalkınma Bakanlığı Bölgesel Rekabet Edilebilirlik Dairesi Uzmanı Filiz Alsaç, Kümelenme Yönetişim Modeli’nden bahsetti. Alsaç modeli; ulusal kümelenme politikaları çerçevesinde paydaşlar arasındaki ilişkilerin ve kullanılacak araçların tanımlanması olarak açıkladı. Modelin temel amacını ise şöyle özetledi: “Rekabet edebilirliği artırmaya hizmet eden kümelenme politikalarının etkin bir şekilde uygulanmasının sağlanmasıdır.”
Filiz Alsaç, Kalkınma Ajanslarının kümelenme desteklerine ilişkin olarak da bilgiler aktardı. Buna göre 2013 yılında UNDP ile işbirliği halinde 81 kümenin, 2016 yılında da 109 kümenin analizi yapıldı. Kalkınma ajansları, bugüne kadar 40 kümeye ve küme kapsamındaki 2.445 işletmeye teknik ve mali destek sağladı.
“Kalkınma için sanayileşme dışında alternatif görmüyoruz”
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kümelenme Politikaları Uygulama ve Koordinasyon Şube Müdürü Tolga Arıcan, bu tip çalışmaların sıkça yapılarak etkin bir paylaşım sistemine geçilmesi ülkemiz açısından çok önemli olduğuna işaret etti. “Önümüzü uzun vadeli olarak görmemiz lazım; 5-10 sene sonra ne yapacağımızı planlamalıyız.” İfadelerini kullanan Arıcan’ın görüşlerinin ana hatları şöyle: “Üretim organizasyonel yapısı ve firmalar arası bilgi akışı noktasında kümelenmeler önemli. Rekabetçiliğimizi artırmalıyız. Bunun için bilgiyle ihtiyacımız var. Teknokentlerle, üniversitelerle işbirliği içinde olmak gerekiyor.
Kümelenme destek programı; kümelenme konusunda birçok projenin eşzamanlı yürüdüğü nadir programlardan. Burada, bir çıktının diğer projeye etkisi çarpan etkisi oluşturuyor. İş planı ve somut çıktıları olan projeleri desteklemek daha önemli. Rekabetçilik değerlendirmesinin ön planda olduğunu unutmayalım.
Kümelenmelerde temel olarak; atılması gereken profesyonel adımların neler olması gerektiğine karar verilmesi gerekiyor. Bu çalışmaların AKİP tarafından organize edilebileceğine inanıyorum. AKİP’in yaklaşımıyla altyapı oluştuğunu düşünüyorum.
Bakanlık olarak, bir ülkenin kalkınması için sanayileşmesinin dışında alternatif görmüyoruz. Bugüne kadar Bakanlık olarak ne zaman aransak, bizden ne zaman destek istense kümelerin yanında olduk.”
“176 proje devam ediyor”
Ekonomi Bakanlığı KOBİ Kümelenme Destekleri Dairesi Başkanlığı İhracat Geliştirme Uzmanı Oktay Erkılıç, URGE kapsamında 176 proje devam ettiğini, yeni başvurular olduğunu anlattı. Bu projelerden 4.200’e yakın firmanın yararlandığını dile getiren Erkılıç, “Bugüne kadar 114 proje tamamlandı ve 2.000 firma bundan yararlandı. URGE tebliğinde değişiklik yapan tebliğ yayınlandı. URGE Projeleri süreleri 3 yıldan 5 yıla çıkarıldı. Tanıtım faaliyetleri bütçeye eklendi. Faaliyetlerin ardından destek ödemeleri başvuruları 3 aya, dosya eksiklerini tamamlama süresi 2 aya indirildi.” dedi.
GÖRÜŞLER
- Tüzel kişilik çalışmaları yapılmalı. (Federasyonlaşma)
- İletişim kanallarının ve işbirliği toplantılarının derinlemesine devam ettirilmesi.
- Kalkınma ajanslarının insan kaynaklarıyla kümeler etkin çalışmalar yapmalı.
- Kümeler ortak projeler yapabilir. Ortak iş planları geliştirilebilir.
- Kurumsallaşan kümeler yeni kümelerle tecrübelerini paylaşabilir.
- Sürdürülebilirlik için kümelerin dernekleşme ve kurumsallaşma süreçlerine destek verilebilir.
- AKİP, devlet kurumlarıyla ilişkilerde aktif rol alabilir.
- Kamu tarafından verilecek desteklerde kümelerin değerlendirilme kriterleri belli bir standart doğrultusunda düzenlenmeli.
