Aydın: “Asya’daki üretim Türkiye’ye döndü”
Güzem Yılmaz Ertem’in sorularını yanıtlayan Aydın, “Asya’daki üretim büyük ölçüde Türkiye’ye döndü. Türkiye’de de ciddi bir üretim kapasitesi var; kaliteli, nitelikli ve kısmen de fiyatlarla rekabet edebilecek bir ortam oluşmuş vaziyette. Şu anda Türkiye bu şansını kullanıyor. Biz bundan yararlanmanın yoluna bakıyoruz firmalarımız ve OSTİM Yatırım A.Ş. olarak. Krizden bir fırsat çıkarmaya çalışıyoruz.” dedi.
OSTİM Yatırım A.Ş.’nin, Albaraka Türk ile oluşturduğu OSTİM Girişim Sermayesi Yatırım Fonu hakkında da bilgiler veren Orhan Aydın, fon ile yeni gelişen, teknolojiyle uğraşan firmalara ciddi bir fırsat sunduklarını dile getirdi.
İSO İmalat PMI göstergesi uzun bir aradan sonra 50’nin üzerinde genişlemeye işaret ediyordu. Akıllara şu soru var: Gerçekten bu yıl sanayicinin yatırım iştahının artabileceğini, büyümenin canlı olabileceği bir yıl olacak mı? Sizdeki öncü göstergeler ne gösteriyor?
Geçmiş yılın verilerini kullanırsak; biz geçtiğimiz yıllarda, 2021 ve 2022’nin üç çeyreğini mukayese ettiğimiz zaman şirketimizde ciddi bir ciro, ihracat, kar artışı ve öz kaynaklarımızdaki artışı dikkate alırsak 2022’yi çok iyi geçirdiğimizi söyleyebiliriz. Dolayısıyla bu trend böyle devam ettiği sürece 2023’te de bu artışın devamını bekliyoruz. Tahminlerimizi de bu şekilde yapıyoruz. Sanayi üretiminde pandemiden sonra tedarik zincirindeki değişim; OSTİM Yatırım A.Ş. olarak değil OSTİM OSB’nin de yönetiminde bulunuyorum, dolayısıyla bölgemizdeki elektrik tüketimi ve firmalarımızla yaptığımız görüşmeler, bu trendin artarak devam edeceğini söyleyebiliriz.
“Enerji fiyatları maliyetlere yansıdı”
Elektrik fiyatlarının aşağı yönlü geleceğine dair beklenti, sanayici için destekleyici olacak deniliyor ama yılın geri kalanında bu sürdürülebilir mi? Siz bu katkıyı nasıl yorumlarsınız?
Sanayicilerimizin haklı olarak en çok şikayet ettikleri başlık; maalesef elektrik, enerji fiyatlarının yüksekliği. Sadece elektrik değil doğal gazda da aynı. Fiyatlarda kısa sürede çok büyük artışlar oldu, bunlar maliyetlere yansıdı. Burada sürekli bir sızlanma, şikayet var sanayicimizde. Bir şekilde bunlar maliyetlere giriyor, fiyat artışlarına yansıyor. Bir şekilde de ihracat yapan firmalarımız açısından da telafi edilebilir bir noktaya dönüşüyor. İhracat yapan firmalar, özellikle tedarik sağlayan firmalar, yan sanayiye çalışan firmalarımız bir şekilde bunu sübvanse ediyorlar, içselleştirmiş vaziyetteler. Şu anda hayat devam ediyor. Elektrik ve doğal gaz fiyatlarına rağmen üretim devam ediyor.
“Türkiye’de ciddi bir üretim kapasitesi var”
Sadece enerji değil hammadde temininde de sıkıntılar yaşandı. Özellikle Asya pazarlarına olan bağımlılığı ülkelerin, herhalde en büyük yan etkisi oldu. Eğer bu denli Çin, Japonya ve Vietnam pazarına; o bölgelere bağlı olunmasa, biraz daha tedarikte çeşitliliğe gidilse pandemi sonrası bu hasarlar bu kadar hissedilmezdi. Bundan sonrası için siz orayı nasıl görüyorsunuz? Yani Türkiye’deki sanayicinin ara mal ithalatı, hammadde için pazar çeşitlendirmesinin önemi.
Türkiye, pandemi döneminden sonra benim görebildiğim kadarıyla bir avantajı da yakalamış gibi gözüküyor. Daha önceden Asya tarafına giden üretimin, Avrupa tarafını düşünürsek, Asya’daki üretim büyük ölçüde Türkiye’ye döndü. Türkiye’de de ciddi bir üretim kapasitesi var; kaliteli, nitelikli ve kısmen de fiyatlarla rekabet edebilecek bir ortam oluşmuş vaziyette. Şu anda Türkiye bu şansını kullanıyor. Avrupa’da da yaşanan krizler, orada da fiyat artışları ve bu savaş nedeniyle oluşan istikrarsızlık, Türkiye’ye birtakım avantajlar sağlıyor. Dolayısıyla biz bundan yararlanmanın yoluna bakıyoruz firmalarımız ve OSTİM Yatırım A.Ş. olarak. Krizden bir fırsat çıkarmaya çalışıyoruz.
“GES kurulumuna teşvik ediyoruz”
Enerji tarafına tekrar dönecek olursak; yatırımlar içinde yenilenebilir enerjide yatırımların payının arttığını görüyoruz. Sanayici, kendi tükettiği enerjiyi üretme konusunda çok motive. Doğal olarak maliyetler de yüksek. Buradaki son durum nedir?
Aynen söylediğinizi gibi. Biz de kendi şirketimiz, OSTİM OSB kurumsal olarak dahil olmak üzere ve tüm firmalarımızı özellikle GES santrali kurma konusunda hem teşvik ediyoruz, hem de kendimiz bu konuda yoğun çaba gösteriyoruz.
OSTİM Yatırım A.Ş. olarak enerji tüketimimizin büyük bir kısmını kendi imkanlarımızla, güneş enerjisinden sağlama konusunda yatırımlar yaptık; hem enerji giderlerimizi azaltmak için hem de temiz üretime bir başlangıç olsun diye. GES yatırımları yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. Bu, bizim için de önemli bir fırsat oldu. OSTİM OSB olarak söylersem; buradaki firmaların çatılarına GES yapımı konusunda onlara hem danışmanlık yapıyoruz, hem yardımcı oluyoruz, hem teşvik ediyoruz.
OSTİM Yatırım A.Ş. olarak da kendi oluşturabildiğimiz alanlarda GES yatırımları yaptık. Yeni yatırımlara da devam ediyoruz, yeni alanlar oluşturduk. Onlara da GES kurma konusunda yoğun çaba sarf ediyoruz. Güneş santralleri önemli bir fırsat. Enerji maliyetlerini dikkate alırsanız; kendisini üç yıla yakın zamanda geriye ödüyor. Ondan sonra da enerji parasını kara dönüştürebiliyorsunuz.
OSTİM GSYF ciddi fırsatlar sunuyor
İsterseniz birazda faiz tarafını ve finansman çeşitlendirmesini konuşalım. Finansman çeşitliliği diyorum çünkü bankalardan elde edemeyince krediyi ya da temin edemeyince uygun koşulda, özellikle ihracatçı olan şirketler Eximbank kredileri, reeskont kredileri, bunları kullanmayı tercih edebiliyorlar. Ama son dönemde orada da bazı aksamalar oldu. Sanayicinin finansmana erişimi nasıl? Hem ihracatçı için diğer kanalları söyleyeyim, hem de ihracatçı olup olmamasında, bağımsız bankalardaki kredi teminlerini.
Geçmiş yıllardaki alışkanlıklarımız; bankaya git, hemen kredi al. Ne iş yaparsan yap, kimse bir şey sormuyordu. Şimdi gerçekten reel ekonomi, üretim yapanlar açısından faiz yönünde ciddi fırsatlar var. Aynı zamanda bunun erişimi, bürokrasisi; bundan biraz insanların şikayeti var ama bir takım sorulara muhatap oluyorlar. Bunu ne yapacaksın, nerede kullanacaksın? Bu hoşuna gitmiyor, kredi talep edenlerin. Geçmiş dönemlerdeki alışkanlıklarımız biraz değişmek zorunda ama üretim yapanlar için ciddi fırsatlar var.
OSTİM Yatırım A.Ş. olarak başka çözümler de ürettik. Özellikle teknolojiyle uğraşan firmalarımızla hem iş birliği yapmak, hem onları geliştirmek, hem onların bu fon imkanlarını geliştirmeye yönelik olarak OSTİM Yatırım A.Ş., Albaraka Türk ile OSTİM Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (OSTİM GSYF) (www.ostimgsyf.com.tr) oluşturdu. Bu, son zamanlarda özellikle teknolojik yatırımlar için son derece iyi bir fırsat. Biz burada yeni dönemde, yeni dünyada bunun çok önemli olduğuna inanıyoruz. Hızlıca burada pozisyon aldık. Birçok firmamızla da iş birliklerini başlattık. Daha da bunu geliştireceğiz.
Bizim kendi networkümüzde Teknoloji Geliştirme Bölgemiz, üniversitemiz, kümelenmelerimiz var. Bu ekosistemde finans konusunda da, özellikle yeni gelişen, teknolojiyle uğraşan firmalarımıza da ciddi bir fırsat sunduğumuzu düşünüyoruz. Aynı zamanda kazan-kazan; bu firmalarımızın gelişmesi büyümesi, hem de bundan gelecek imkanların OSTİM Yatırım A.Ş.’ye aktarılması konusunda bunu bir fırsat olarak görüyoruz. Çarpanı yüksek bir iş yaptığımızı düşünüyoruz. Bu anlamda da Ankara’da bu konuda faaliyet gösteren, ön alan firmalar arasındayız.
