KOBİ'lere birkaç saatte kredi
Kredi Kayıt Bürosu (KKB), bundan böyle küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) birkaç saat içinde banka kredisi alabilmenin yolunu açacak bir çalışma başlatıyor.
KBB bireylerden sonra KOBİ'lerin de kredi sicilini çıkaracak. Türkiye Bankalar Birliği'nin (TBB) önerisi üzerine kolları sıvayan KKB, 2005 yılında ilk etapta 1 milyon KOBİ'yi yakın takibe alacak. Bankalar ve finansal kuruluşlardan alınacak bilgiler doğrultusunda KKB bünyesinde bir veri tabanı oluşturulacak. Ve şirketlerin kredibilitesine göre puan verilecek. KKB, KOBİ'lerin ratingini ölçerken ticaret sicili, finansal tablolar, icra-iflas bilgilerine dayanarak karar verecek. Proje hakkında bilgi veren KKB Genel Müdürü Gürsel Kubilay, "Bankalar Birliği bünyesinde oluşturulan çalışma grubu aracılığıyla bu verilerin toplanması ve paylaşılması uzun bir süredir planlanıyordu. Bu görevi bize verdiler. 10 banka ortağımızla veri paylaşımını 2005 Haziran ayında başlatmayı düşünüyoruz" dedi.
Puanlamanın dünyadaki örnekleri de gözönüne alınarak bireysel kredilerdeki benzer olacağını belirten Kubilay, "Bireysel kredilerde 200 ile 2 bin arasında puan veriliyor. Yeni projede de aşağı-yukarı buna benzer bir puanlama yapılacak" diye konuştu. Böylece yüksek puanı kapan KOBİ, hiç vakit kaybetmeden, neredeyse bir-iki saat içinde kredi alabilecek.
Puanlamayı etkileyecek kriterler
Puanlamada etkili olacak kriterlere gelince, ilk aşamada KOBİ'lerin bankalara olan borçları araştırılacak. Kredi başvurusunda bulunan şirket anonim mi, adi ortaklık mı? Şirket kaç yıldır faaliyet gösteriyor? Bankalardan daha önce kredi kullanmış mı? Ödemelerini aksatmış mı? Karşılıksız çek, senet protestosu gibi problemler yaşamış mı? Bütün bu soruların yanıtlarına göre bir puanlama sistemi oturtulacak.
Yüksek puan verilen KOBİ'lere düşük faiz
KOBİ'lere rating uygulamasıyla kredi risklerinde çok ciddi bir azalma olacağını vurgulayan Kubilay, "Bu sistemi uygulayan ülkelerde problemli krediler yüzde 41 azaldı. Ayrıca KOBİ'ler kredilere çok daha rahat ulaşacak. Finansal durumu iyi olan KOBİ, birkaç saat içerisinde kredi alabilecek. KOBİ'lerin kredi pastasından aldığı pay artacak. Bu projenin Türk ekonomisi ve Türk finans sektörü için çok yararlı olacağını düşünüyorum. Toplam riski düşürdüğü için fiyatlama da daha avantajlı olacak. Bankalar riski az müşteriye daha fazla kredi ayırabilecek. Daha düşük riskli şirketler daha uygun fiyatlarla krediye ulaşma imkanına sahip olacaklar" diye konuştu.
Sistem nasıl işleyecek?
Kredi Kayıt Bürosu (KKB), sistemin işleyişi konusunda şu anda bankalardan topladığı verileri paylaştırma aşamasında.
Altyapıyı KKB kuracak. Şirketin kredibilitesini ölçmek amacıyla oluşturacak score (puanlama) konusunda ise yabancı danışmanlarla işbirliği yapılacak.
Puanlama bireysel kredilerdekine benzer olacak. Şu anda kesin olmamakla birlikte 200 ile 2 bin arasında bir puanlama planlanıyor.
Şirketler kredibilitesine göre en yüksekten en düşüğe doğru sıralanacak. 2 bin puan alan en kredibl şirket anlamına gelecek. Bankalar bu sistem sayesinde kredi verecekleri şirketin sektör içindeki konumu hakkında da fikir sahibi olacak.
Kredi Kayıt Bürosu puanlamada şu sorulara yanıt arayacak: Kredi başvurusunda bulunan şirket anonim mi, adi ortaklık mı? Şirket kaç yıldır faaliyet gösteriyor? Bankalardan daha önce kredi kullanmış mı? Ödemelerini aksatmış mı? Karşılıksız çek, senet protestosu gibi problemler yaşamış mı?
İlk aşamada KKB şirketlere ait bilgileri bankalar ve diğer finans kuruluşlarından toplayacak. Birkaç yıl sonra KOBİ'lerden de bilgi alınacak.
Puanlamaya ilişkin bilgiler bankalardan sonra KOBİ'lerin de bilgisine açılacak. Bankadan kredi almakta sorun yaşayan bir şirket bu bilgilere ulaşarak eğer bir yanlışlık varsa itiraz hakkını kullanabilecek. Ve şirketin verdiği bilgiler ışığında gerekirse bu bilgiler güncellenecek.