6G’de Yerli ve Milli Bir Altyapı Oluşturulmalı
Ülkemizde 6G terimi, ilk olarak Ağustos başında Medipol Üniversitesinde Prof. Dr. Hüseyin Aslan ve ekibinin gerçekleştirdiği bir çalıştayda anıldı. Bazı kişilere “Daha 5G gelmeden 6G de nereden çıktı?” dedirtse de mobil iletişim teknolojilerinin göbeğindeki insanlar bunu zamanlaması iyi ve yerinde bir başlangıç vuruşu olarak değerlendirdiler.
5G teknolojilerinin araştırma çalışmaları 2011 yıllarında başladı ve 2014-2016 arasında ön standartlaşma etkinlikleri tamamlandı. 2019 sonuna kadar da standartlaşma kararlarının sonuçlandırılarak 2020 yılında ticarileştirilmesi planlanmaktadır. 6G’de de böyle bir takvim işleyeceğine göre daha önce kaçırdığımız 3G, 4G ve 5G trenlerinde bunun başımıza gelmemesi için bugün farkındalık ve çalışmaya başlamak için iyi bir gün.
Paydaşlar sürece hazırlanmalı
6G paydaşları olan üniversiteler, servis sağlayıcılar, kamu kurumlarının yanında sektördeki firmalar ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışarak, üreterek hazırlanmaları gereken bir süreç. Bugünden teknoloji yol haritaları konusunda tartışıp teknoloji üretimi konusunda iş birliği yapmakta, oluşturulacak sistemlere yön verenler arasında olabilmek açısından fayda var. Geliştirilecek sistemler için yerli ve milli bir altyapı oluşturulması özellikle haberleşme güvenliği ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için kaçınılmazdır. Paydaşların da bu vizyonla ortak hareket etmeleri gerekir. Haberleşme teknolojilerinde yerli ve milli yazılım, donanım ve altyapıyı hedefleyen bir görüşle bir araya gelen Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK) her zaman 6G çalışmalarını bu yönde destekleyecek ve içinde olmak için çaba gösterecektir.
Bugün tünelin ucundaki bir ışık gibi görünse de iletişimdeki inanılmaz ve önüne geçilemeyen hız nedeniyle çok kısa sürede aramızda ve hizmetimizde olacak 6G sistemi daha önceki sistemlere göre daha yüklü ses, görüntü ve veri aktarmaya adaydır. Teknolojik olarak görünür ışıkla haberleşme, optik kablosuz haberleşme, foton seviyesinde ikili (binary) kodlama ve kod çözme, milimetre dalgaları ve terahertz dalga boyları, yazılım tanımlı ağlar, güç dilimleme, ağ işlev sanallaştırması, nesnelerin interneti, cihazlar arası iletişim, ultra yoğunlaştırma, yeşil iletişim, çoklu erişim teknikleri, büyük veri ve mobil bulut bilişim, kitlesel çoklu anten sistemleri gibi yeni terimleri getiren 5G teknolojilerinin nasıl evrilip de 6G’ye dönüşeceği belirsizdir. Bu belirsizliği aşmak geliştirmeyi yapan paydaşların elinde olacaktır.
Birlikte üretme modeli yol gösterecek
HTK ve kümeyi oluşturan firmalar, temel niyet olarak bir veya birkaç büyük etrafında bileşen bütünlüğü olacak şekilde toplanmayı ve birlikteliğin sağladığı momentumla 6G’de ana yapıları ortaklaşa kurmayı planlamaktadır. Geliştirilmekte olan model birbirleriyle eşgüdüm içerisinde çalışan ve birbirlerini tamamlayan, sonunda da anlamlı bir ürün seti ortaya koyan farklı orta ve büyük ölçekli firmaların oluşturacağı mozaiği andırmaktadır. Ülkemizde çok kullanılan “küçük olsun benim olsun” düşüncesini kırmadan, büyüklerin küçükleri yutmasına izin vermeden, birlikte üretme modelinin pilot çalışmaları bir türlü yerlileştirme yüzdesi %2’yi geçmeyen 4.5G ihalesi kapsamında BTK ve servis sağlayıcılarla başlatılmış durumdadır. Modelin bir-iki denemeden sonra kusursuz hale getirileceğine küme paydaşlarının kuşkusu yoktur. Bu modelin kümemizin ve firmalarımızın 6G için yapacağı hazırlıklara da ciddi bir ışık tutacağı, yol gösterici olacağı kesindir.
HTK ve firmalarımız yerli ve milli meşaleyi 6G ye ilk günden taşımaya bu konuda başı çekmeye kararlıdır. İletişim her gün artan bir ağırlıkla geleceğe damgasını vuracak ve 6G bunun en önemli teknolojik aracı olacaksa biz de bu konuda tüm paydaşlarımızla yerimizi alacağız.
Onat Totuk
Haberleşme Teknolojileri
Kümelenmesi Koordinatörü