Yerli ve Milli Demiryolu
İsa APAYDIN - TCDD Genel Müdürü / ARUS Yönetim Kurulu Başkanı
Demiryollarının Anadolu topraklarındaki ilk yolculuğunun üzerinden 160 yıl geçti.
1856 yılında İzmir-Aydın hattıyla başlayan demiryolu serüveniyle inşa edilen hatların 4.136 km’si bugünkü sınırlar içerisinde kaldı. 1923-1950 yılları arasında 3.764 km demiryolu inşa edildi.
Demirağların hızlı yürüyüşü 1950- 2003 yılları gibi yarım asrı aşan uzun süre boyunca durma noktasına geldi.
Demiryollarının yeniden devlet politikası olarak ele alınmaya başlandığı 2003 yılı demiryollarımız için tam bir milat oldu. Hükümetlerimizin büyük desteği ile bugüne kadar 57,7 milyar Türk lirası yatırım yapıldı. 2009 yılında Ankara-Eskişehir, 2011 yılında Ankara-Konya, 2013 yılında Konya-İstanbul ve 2014 yılında Ankara-İstanbul arasında Yüksek Hızlı Tren seferlerini başlattık.
Ankara-İzmir, Ankara-Sivas arasında Yüksek Hızlı Tren hattı yapım çalışmaları da devam ediyor. Yüksek Hızlı Tren hatlarının yanı sıra hızlı yolcu ve yük işletmeciliğine uygun Bursa-Bilecik, Konya-Karaman, Karaman - Ulukışla – Yenice-Adana – Osmaniye – Gaziantep, Adana-Mersin, Sivas-Erzincan Eskişehir-Antalya, Halkalı-Kapıkule arasında Hızlı Demiryolu projeleri yürütmekteyiz.
Serbest, rekabetçi, ekonomik ve sosyal bakımdan sürdürülebilir AB mevzuatı ile de uyumlu bir demiryolu sektörü oluşturulması amacıyla hazırlanan ve 2013 yılında yürürlüğe giren 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkındaki Kanun kapsamında TCDD’nin demiryolu altyapı işletmecisi olarak yeniden yapılandırılması çalışmaları başarıyla tamamlandı.
Yük ve yolcu taşımacılığı yapmak amacıyla da TCDD’nin bağlı ortaklığı olarak “TCDD Taşımacılık A.Ş. kurularak faaliyete geçti.
Mevcut hatlar yenilenerek, elektrikli ve sinyalli hale dönüştürülmeye, lojistik sektörüne can suyu olacak lojistik merkezler kurulmaya başlandı. Toplam 20 adet olarak planlanan lojistik merkezlerden 7 adedi işletmeye alındı. Diğerleri için de çalışmalar sürüyor.
Çeken ve çekilen araç filosu modernize edildi. Ankara, İstanbul, İzmir ve Gaziantep’te şehir içi toplu taşımacılığa yönelik olarak özgün projeler üretildi. Bunların yanı sıra sektörün serbestleştirilmesi ile yerli ve milli demiryolu sanayisinin ülkemizde geliştirilmesine yönelik önemli adımlar atıldı.
Demiryolu sektörünün serbestleşmesine yönelik TCDD’nin yeniden yapılanması ve TCDD A.Ş.’nin kurulma çalışmaları tamamlandı. TCDD’nin de içinde yer aldığı Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi (ARUS) kuruldu. Şu an 160 sanayici üyemiz var ve bunlar “İş birliği, Güç birliği ve Milli marka” inancıyla milli markalarımızı üretmeye başladılar.
TCDD’nin iştirakleri ve Bağlı Ortaklıklarının yanı sıra TÜBİTAK ve üniversiteler vb. gibi paydaşlarla yapılan işbirliği sonucunda yerli tren setleri, ray, makas, travers ve küçük bağlantı malzemeleri artık ülkemizde başarıyla üretiliyor. Teker ve Aks üretimlerinin ülkemizde gerçekleştirilmesi için sektörü teşvik ediyoruz.
TÜLOMSAŞ’ta E1000 milli elektrikli lokomotifin üretimini başarıyla tamamlanarak raylara indirildi. TCDD ve TÜBİTAK işbirliğiyle Milli Sinyalizasyon Projesi tamamlayarak hayata geçirildi.
TÜLOMSAŞ’ta Milli Yüksek Hızlı Tren, TÜVASAŞ’ta Milli EMU/DMU setleri ve TÜDEMSAŞ’ta Milli Yük Vagonu projesiyle ilgili çalışmalar yoğun şekilde sürüyor.
Ülkemizin yeniden inşasında ve 2023 hedeflerine ulaşma kapsamında çok önem arz eden bu çalışmalarımız, ülkemiz içinde ve dışındaki kuruluşların da dikkatlerinden kaçmıyor, TCDD takdir ediliyor.
5 kıtadan 195 üyesi bulunan Uluslararası Demiryolları Birliği’nin (UIC) 89. Genel Kurulunda TCDD’yi ve temsilen Başkan Yardımcılığı görevine seçilmem ve Türk Dünyası Mühendisler ve Mimarlar Birliği tarafından şahsıma ‘İpek Yolu Medeniyetleri Üstün Hizmet Nişanı Ödülü’ verilmesi TCDD’nin başarılı çizgisinin bir sonucudur.
Diğer taraftan Yüksek Hızlı Tren projelerimizin de Mimar Sinan Uluslararası Proje Olimpiyatları kapsamındaki ‘Mühendislik, Mimarlık ve Şehircilikte Kıta Aşan Projeler’ kategorisinde Haydar Aliyev Yılı Ödülü’ne layık görülmesi de ülkemiz ve sektörümüz adına bizleri daha çok gayret sarf etmeye teşvik etmektedir.
Demiryollarımız ve ARUS üyelerimiz; Milli YHT ve hızlı tren projeleri, Milli Tramvay, LRT ve metro araçları üretimleri, lojistik merkezleri, şehir içi ve şehirlerarası toplu taşımacılık projeleriyle ülkemizin muasır medeniyetler seviyesine ulaşmasında lokomotif görevi üstlenmeye devam edecek.
