4 Ana Kategoride SİP Taahhüdü

04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin (u) bendine göre yapılacak mal ve hizmet alımlarında uygulanacak genel usul ve esasları belirlemek amacıyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca hazırlanan, “Sanayi İşbirliği Programı Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelikle birlikte yenilik, yerlileşme, teknoloji transferi niteliğinde ve 10 milyon doları aşan kamu ihalelerini kazanan yabancılar, yerli şirketlerden katkı alacak. Yabancı yüklenicilerin yerli üreticilerden alacağı katkılarla ilgili limitlerin yer almadığı yönetmelik, SİP taahhüdünü 4 ana kategoride tanımladı.

Kamu alımları noktasında uzun süredir beklenen, bazı teknolojik ihalelerde, yabancı katılımcıların ihaleyi alması halinde, yerli sanayicilerle işbirliği yapması, Türkiye’den ithalat yapmasını zorunlu kılacak düzenleme 15.02.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yerli üreticileri yakından ilgilendiren uygulama kapsamında, mal veya hizmet alımı yapmaya karar veren idareler, söz konusu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak Sanayi İşbirliği Programı (SİP) uygulanmasını sağlayacak şekilde organizasyon yapılarını oluşturabilecek, düzenleme yapabilecek, ihale ve tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin dokümanlar hazırlayabilecek.

Yönetmeliğin “İhtiyaçların bildirilmesi ve ödenek ayrılması” başlığına göre; İhtiyaç Makamları, takip eden yıla ait maliyeti en az 10 milyon ABD Doları olan mal veya hizmetlere ilişkin ihtiyaç listesini her yılın Ocak ayı sonuna kadar Daire Başkanlığının bağlı bulunduğu Genel Müdürlüğe/Başkanlığa gönderecek. Daire Başkanlığı tarafından; yenilik, yerlileşme ve/veya teknoloji transferi içermesi durumunda SİP kapsamında alım yapılması uygun bulunan mal veya hizmetlere ilişkin ihtiyaç listesi ve ilgili dokümanlar Şubat ayı sonuna kadar Genel Müdürlük/Başkanlık aracılığıyla Bakan onayı ile kurulacak Sanayi Geliştirme Komisyonu onayına sunulacak.

İhtiyaç listesi ekinde, listede yer alan mal veya hizmetlerin alınmasına yönelik gerekçeler, yurt içinde üretiminin ve teknolojisinin bulunup bulunmadığı, ithal edilenlerin ithalat miktarları, mal veya hizmetin teknolojisinin stratejik durumları, elde edilmek istenen kritik teknolojiler gibi bilgiler yer alacak.

Yönetmeliğe göre, projeler için ihale makamı ile yüklenici arasında ana tedarik sözleşmesi ve sözleşmeye istinaden daire başkanlığının bağlı bulunduğu genel müdürlük/başkanlık ile yüklenici arasında Sanayi İşbirliği Programı Sözleşmesi imzalanacak.

Limit yerine puanlama
Yerli sanayi için olumlu bir gelişme olarak nitelenen SİP Yönetmeliği ile ilgili, yabancı yüklenicinin hangi kategoride ne oranda katkı almak zorunda olduğuna yönelik herhangi bir limit konulmamasına ise dikkat çekiliyor. Yönetmeliğin ilk taslaklarında en az “yüzde 20 katkı alma zorunluluğu” konulduğu ifade edilirken, uygulamada limit belirleme imkanı, ihaleyi yapan kuruluşa bırakıldı.

SİP Yönetmeliği’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” kısmında, “Teklif Değerlendirme Komisyonu, ihale dokümanında ve davet mektubunda belirtilen teknik değerlendirme kriterleri ve puanlara göre teknik değerlendirme yaparak isteklilerin teknik puanlarını belirler. İhale dokümanında belirlenen asgari teknik puanın altında puan alan isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü getirildi.

İhaleye katılan istekliler,hedeflenen amaçlar doğrultusunda Ana Tedarik Sözleşmesinde yer alan asgari SİP taahhüt oranı değerindeki yükümlülüklerini, 4 ana kategoride yerine getireceğini taahhüt edecek. Yüklenici ile ilgili bu kategoriler Yönetmelikte şöyle aktarıldı:

• Kategori A-Yerli Üretim Katkısı: SİP faaliyetleri yoluyla mevcut tesisler kullanılarak tedarik konusu mal veya hizmet kapsamında yüksek teknolojili bir ürünün veya parçasının belirlenecek bir yerlilik taahhüdü ile Türkiye’de üretilmesi.
• Kategori B-Yatırım: SİP faaliyetleri yoluyla yeni bir üretim tesisi kurularak tedarik konusu mal veya hizmet kapsamında yüksek teknolojili bir ürünün veya parçasının belirlenecek bir yerlilik taahhüdü ile Türkiye’de üretilmesi.
• Kategori C-Teknolojik İşbirliği: SİP faaliyetleri yoluyla gerçekleştirilecek taahhütlerle yerli sanayiye teknolojik yeterlik kazandırılması.
• Kategori D-İhracat: SİP faaliyetleri yoluyla gerçekleştirilecek taahhütlerle Türkiye’den ihracat yapılmasının sağlanması.

KOBİ İŞ PAYI YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• SİP taahhütleri kapsamında KOBİ’lere verilecek iş payı, projenin özelliği dikkate alınarak SİP Şartnamesinde belirtilecek.
• KOBİ’lere verilecek iş payı, SİP kredilendirme katsayı tablosunda belirlenen katsayılardan daha yüksek katsayı ile kredilendirilebilecek
• SİP taahhütleri kapsamındaki alt yüklenicilere ilişkin hükümler ilgili idare tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülecek.
• Alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu, Yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak.

İŞ DENEYİM BELGESİ

Ana Tedarik kapsamında tamamlanan işe ait iş deneyim belgesi 4734 sayılı Kanun ve 4735 sayılı Kanun esas alınarak İhale Makamı tarafından düzenlenecek. Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen SİP taahhütlerinin tamamlanmasından sonra Daire Başkanlığının bağlı bulunduğu Genel Müdürlük/Başkanlık tarafından SİP ile ilgili iş deneyim belgesi düzenlenecek. SİP ile ilgili iş deneyim belgeleri bu Yönetmelik kapsamındaki ihalelerde kullanılabilecek.

TEMEL İLKELER

• Yönetmelik kapsamındaki tüm projeler verimlilik ve iktisadilik esaslarına göre yapılacak. Proje tedarikinde iktisadilik; sadece en düşük fiyatlı teklifin değil; işletme ve bakım maliyeti, verimlilik, kalite, teknik üstünlükler, yaşam döngüsü maliyeti ve SİP taahhüdü gibi fiyat dışındaki diğer unsurlar da dikkate alınarak en avantajlı teklifin tespiti suretiyle sağlanacak.İhalelerde; saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenilirlik, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması esas olacak.
• Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı ve hizmet alımı bir arada ihale edilemeyecek.Belirtilen değerlerin (maliyeti en az 10 milyon ABD Doları olan mal ve hizmet alımları) altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları kısımlara bölünemeyecek.
• Ödeneği bulunmayan işler için ihaleye çıkılamayacak.Birden fazla yılı kapsayan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için, işin süresine uygun olarak yıllar itibariyle ödeneğin bütçelerinde bulunmasını sağlamak üzere programlamanın yapılmış olması zorunlu. İlk yıl için öngörülen ödenek, proje maliyetinin yüzde 10’undan az olamayacak ve başlangıçta daha sonraki yıllar için programlanmış olan ödenek dilimleri sonraki yıllarda azaltılamayacak.
• Mal veya hizmet alım maliyetinin hesaplanmasında, maliyetin hesaplandığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen döviz alış kuru esas alınacak.