İş dünyası yeni teşvik paketinden umutlu
İş ve sanayi dünyasının gözü önümüzdeki yıl uygulanması planlanan yeni teşvik paketinde. İşadamları, OSB’ler, yerli üretim ve rekabet gücü olan sanayi yatırımları için destek bekliyor.
İş ve sanayi dünyası, önümüzdeki yılın başından itibaren uygulanması planlanan yeni teşvik paketinden birbirinden farklı konularda destek bekliyor. İş ve sanayi çevresini temsil eden kimi sivil toplum kuruluşları yeni teşvik paketinde rekabet gücü olan sanayi yatırımlarına öncelik verilmesini isterken, kimileri ise yerli üretimin arttırılmasını ve istisnai durumlar hariç OSB'lerin dışında yatırım yapılmasına izin verilmemesini talep ediyor.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir geçmişten bugüne kadar özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri için yapılan teşviklerin pek başarılı olamadığını belirtti. Teşviklerin sektörel ve bölgesel olması gerektiğini kaydeden Özdebir, "Bir bölgede güvenliğin olması lazım, asayişin olması lazım. Bölgenin sosyo-ekonomik, kültürel, gelişmesini sağlamak lazım" dedi. Yatırım yapılacak bölgelerdeki otel, sinema gibi sosyal ve kültürel alanların desteklenmesinin önemine dikkati çeken Özdebir, "Eğitim, sağlık gibi hizmetleri veren kurumlar desteklenmelidir. Bir bölgeye sanayi yatırımı yapacağınız zaman bu bölgelerde uygun sosyal ortam, yetişmiş, eğitimli insan bulamıyorsunuz. Bu konularda verilen teşvikler o bölgelerdeki rekabeti bozmaz" dedi.
Sektörlerin girdi ve taşıma maliyetlerinin de ucuzlatılması gerektiğini anlatan Özdebir, "Proje bazlı uygulamaları/yatırımları teşvik etmemiz lazım. Katma değeri yüksek ürünleri üretenlere destek olmak lazım, istisnai durumlar hariç OSB'lerin dışında yatırım yapılmasına izin vermememiz lazım" ifadesini kullandı. Tarım arazilerini koruyacak önlemlerin de alınması gerektiğini vurgulayan Özdebir, "Sanayiyi her yerde yapabilirsiniz ama domatesi her yerde yetiştiremezsiniz" diye konuştu.
'Yatırım teşviki önemli'
Teşvik paketinden beklentilerini paylaşan Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Salih Bezci de yeni teşvik sisteminin 2023 yılı için öngörülen '2 trilyon dolarlık ekonomi, 500 milyar dolarlık ihracat' hedeflerine ulaşılmasında itici güç olarak tasarlanması gerektiğini kaydetti. Türkiye'nin şu anda uyguladığı genel, bölgesel ve büyük yatırımlara yönelik teşvik sisteminin seçilmiş sektörleri desteklemeye, bölgesel farklılıkları azaltmaya ve büyük yatırımları özendirmeye yönelik olarak kurulmuş çatısını doğru bulduğunu ifade eden Bezci, "Ancak önümüzdeki dönemde desteklenen sektörler ve destek türleri konusunda yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğunu görüyoruz" dedi.
Türkiye'nin hedeflediği ekonomik büyüklüklere ulaşabilmesi için yatırım teşvikinde temel önceliğin 'rekabet gücü olan sanayi yatırımlarına' verilmesi gerektiğini dile getiren Bezci, küresel düzeyde rekabet gücü olmayan ve ileride de olmayacak yatırımları desteklemenin kaynak israfına yol açacağını ifade etti. Türkiye ekonomisinin en temel sorununun cari işlemler açığı ve istihdam olduğuna dikkati çeken Bezci, teşvik edilecek sektörlerin ihracat yapacak, döviz kazandıracak ve istihdam sağlayacak sektörler olmasına dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Girişimciliği özendirecek, enerji kullanımında verimliliği ve tasarrufu artıracak, illerin ve bölgelerin yerel potansiyelini harekete geçirecek, yatırım ve işletme maliyetleri içerisinde önemli bir yet tutan vergi ve sigorta primi gibi kamu yüklerini azaltacak unsurların yeni teşvik paketinde yer almasını beklediklerini kaydeden Bezci, "Teşvik kapsamındaki yatırımlar, inşaat harçları ve emlak vergisi harçlarından muaf tutulmalıdır. Anadolu'nun her köşesinin ihracata katkı sağlayabilmesi için uzak bölgelerinden yapılan ihracatın nakliyesine mazot desteği sağlanmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.
Yatırımlarda yerli yatırım malı kullanımını, üretimde de yerli girdi kullanımını özendirecek teşvik unsurlarına da yer verilmesi gerektiğini dile getiren Bezci, yıllardır teşviklerden yeterince yararlanamamış turizm, yer altı suları, hayvancılık gibi Ankara'nın yerel potansiyellerinin değerlendirilmesine yönelik bölgesel teşviklerin devreye sokulmasını istedi.