DPT’den teröre karşı ekonomik kalkınma modeli
Terör olayları gündemin ilk sırasına yerleşirken, Devlet Planlama Teşkilatı “Orta Vadeli Programı”’nda teröre karşı ekonomik kalkınma modelinin önemini ortaya koydu. Gelecek 3 yıla ilişkin programda, terör gibi zorunlu nedenlerle yaşadıkları yerlerden ayrılanlara, kendi istekleri doğrultusunda, eski veya yeni yerleşim yerlerinde sürdürülebilir yaşam kullarının oluşturulması için gerekli tedbirlerin alınacağı bildirildi.
Terör olayları gündemin ilk sırasına yerleşirken, Devlet Planlama Teşkilatı “Orta Vadeli Programı”nda teröre karşı ekonomik kalkınma modelinin önemini ortaya koydu.
Uluslararası AF Örgütü’nün (FIDH) Mayıs 2007’de açıkladığı rapora göre, “Köye Dönüş Projesi” kapsamında terör nedeniyle köylerini boşaltanların sayısı 378 bin 335’e çıktı. Bu kişilere devlet tarafından yapılan yardım tutarı da 40 milyon YTL oldu. Hükümet’in terörle mücadele Eylem Planı’nın en önemli ayaklarından biri olan Köye Dönüş Projesi kapsamında, özellikle sağlık personeli, öğretmen açığının kapatılması, kamu personelinin bölgede çalışmasının özendirilmesi, göç veren bölgelerde istihdam modellerinin hayata geçirilmesi, organik tarım, küçük aile işletmelerinin özendirilmesi öngörüldü. Ancak, yaklaşık 5 yıla yakın sürede çok ciddi bir mesafe alınamadı. Terörle mücadele yine gündemin ilk sıralarına taşınırken, Devlet Planlama Teşkilatı’nın 2008-2010 yıllarını kapsayan “Orta Vadeli Programı”’nda başta terör olmak üzere çeşitli nedenlerle kırsal kesimden büyük kentlere göçün önlenmesi ve bölgesel gelişmişlik farkların azaltılmasına yönelik tedbirler sıralandı.
Plan’da öngörülen düzenlemeler şöyle:
—Kırsal kesimde kamu yatırımları ve hizmetlerinin sunumunda, ilçe merkezleri, belediyeler ve konumları itibarıyla çevresindeki yerleşim birimlerine hizmet verme ve gelişme potansiyeli olan merkezi yerleşmelere öncelik verilerek, bu yerleşmelerin altyapıları iyileştirilecek.
—Kırsal yerleşim planlamasının esas ve kriterleri, kırsal alanın özelliklerine ve kırsal toplumun ihtiyaçlarına göre belirlenecek.
—Ulusal ölçekte bölgesel ve mekânsal gelişme çerçevesi oluşturulacak, kalkınma ajansları ile işbirliği içinde bölgesel gelişme stratejileri ve planları hazırlanacak, alt ölçekli plan ve stratejilerin kapsamı ile ilke ve standartları belirlenecek.
—Bölgesel plan ve programlar uygulanabilir nitelikte hazırlanacak, mevcut entegre bölgesel gelişme planları uygulanabilir programlara dönüştürülecek, bunlarla tutarlı bir kaynak tahsisi sağlanacak, izleme ve değerlendirme mekanizmaları oluşturulacak.
— Bölgesel ve sektörel öncelikleri dikkate alan, seçici ve mekansal odaklı devlet yardımları sistemi ile uygulamanın izlenmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesi için gerekli mekanizmalar oluşturulacak.
—Bölgeler arası göç eğilimleri analiz edilerek, bu eğilimleri bölgesel merkez olarak tespit edilen kentlere yönlendirici strateji ve politikalar geliştirilecek.
—Yoğun göç baskısı altında olan kentlerin göçten kaynaklanan temel sorunları tespit edilerek en çok etkilenen alanlarda sosyal uyuma yönelik çalışmalarla birlikte fiziki ve sosyal altyapı iyileştirilecek.
—Özellikle az gelişmiş bölgelerde yerel düzeyde uzmanlaşmayı destekleyecek şekilde beşeri kaynaklar ve sosyal sermaye geliştirilecek, bölgesel potansiyelleri ve işgücü piyasası özelliklerini dikkate alan işgücü eğitimi ve girişimcilik programları uygulanacak.
—Üniversite-sanayi işbirliğine ve yerel uzmanlaşmaya dayalı üretimi desteklemek üzere uygun bölgelerde sektörel organize sanayi bölgeleri uygulaması yapılacak.
—Bölgelerin iş ve yatırım imkanlarının ulusal ve uluslar arası düzeyde etkili bir şekilde tanıtımı sağlanarak bölgelere sermaye girişi hızlandırılacak.
—Kalkınma ajansları başta olmak üzere yerel düzeyde kurumsal yapılar oluşturulacak, mevcut yapıların kapasite geliştirme çalışmalarına devam edilecek, merkezi ve yerel kurumlar arasındaki işbölümü etkinleştirilecek.
—Yerel ve merkezi kuruluşlar arasında fiziki planlamayla ilgili görev ve yetkiler belirgin bir şekilde tanımlanacak ve etkin bir denetim mekanizması kurulacak.
—Kırsal kalkınma planı tamamlanarak Planın gerektirdiği kurumsal yapılar geliştirilecek.
—Tarımdan ayrılan işgücü ve orman köylüsünün çok amaçlı turizm ve rekreasyon, el sanatları, tarıma dayalı sanayi ve diğer alternatif üretim faaliyetlerinde yöresinde istihdam edilmesine yönelik önlemler alınacak.
—Kırsal yerleşim planlamasının esas ve kriterleri, kırsal alanın özelliklerine ve kırsal toplumun ihtiyaçlarına göre belirlenecek.-Doğal afet, kamulaştırma ve terör gibi zorunlu nedenlerle yaşadıkları yerlerden ayrılan vatandaşlara, kendi istekleri doğrultusunda, eski veya yeni yerleşim yerlerinde sürdürülebilir yaşam koşullarının oluşturulması için gerekli tedbirler alınacak.
