OSB’lerin yeni yetkileri var

OSB’leri yakından ilgilendiren Kanun Tasarısı, meclisin tatile girmeden önceki son gününde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. OSB’lere, “İşyeri Açma İzni” ve “Çalışma Ruhsatı” verme yetkisi tanındı.

Daha önce kabul edilen, ancak Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen Belediye Kanunu TBMM’de yeniden görüşülürken, OSB’lerin beklentisi de gerçek oldu. İşyeri Açma İzni, yani GSM’ler ile çalışma ruhsatları, OSB’ler tarafından verilebilir hale geldi. OSB’deki kuruluşlar her türlü izin ve ruhsatlarını artık OSB’lerden alabilecekler. İşyeri açma izni, daha önce Birinci Sınıf Gayrı Sıhhi Müessesler için Sağlık Bakanlığı, İkinci Sınıf Gayri Sıhhi Müesseseler için ise İl Sağlık Müdürlüğü tarafından verilmekteydi. Yerel Yönetim Yasaları ile Birinci Sınıf Gayrı Sıhhi Müessese Ruhsatlarını verme yetkisi Büyükşehir Belediyelerine, İkinci Sınıf Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatını verme yetkisi ise ilçe belediyelerine geçmişti. Üçüncü sınıf Gayrı Sıhhi Müessese Ruhsatları ise eskiden beri İlçe Belediyeleri tarafından verilmekteydi. Ancak yeni düzenleme ile sanayicilere en yakın, yerinden yönetim hizmet birimi olan OSB’lere, bu yetkiler devredilmiş oldu. İşyerleri Bölge Müdürlüğü’nden Birinci veya İkinci Sınıf Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatları ile çalışma ruhsatlarını alabilecekler. Belediye Kanunu’nun 14 üncü maddesi ile OSB’lerin daha önce kazanmış olduğu İmar Uygulamasına ilişkin hakları aynen korundu. Asıl önemli olan 85 inci maddeye yapılan ilave ile OSB içinde “iş yeri açma izni (GSM)” ve “çalışma ruhsatı” verilmesi yetkisi OSB’lere verildi. Sadece harçlar ilgilisinden tahsil edilip, ilgili idareye OSB tarafından ödenecek.
OSB"ler tarafından memnunlukla karşılanan bu yasa, harçlarından mahrum kalmayan belediyeleri de fazla üzmemiş oldu.

4562 Sayılı OSB Kanunun 4. Maddesinin 6. Fıkrası

“Yürürlüğe giren mevzii imar planına göre arazi kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ve kullanımı ile ilgili ruhsat ve izinler ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları OSB tarafından verilir ve denetlenir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi sırasında işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin harçlar, OSB tarafından tahsil edilerek ilgili belediye veya il özel idaresi hesabına yatırılır.” Şeklinde değiştirilmiştir.

4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 2. Maddesine Eklenen Fıkrası Hükmü

"g) 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Kanununa göre kurulan OSB tüzel kişilikleri; onaylı sınırları içerisinde üretim, dağıtım ve ticaret faaliyetlerinden bir veya bir kaçını yetkili organlarının kararı ile yapar. Organize sanayi bölgeleri katılımcıları, OSB yetkili organlarının kurduğu şirket çerçevesinde serbest tüketici sayılır. Ancak kurulan şirket, üretimi veya toptan alımı nedeniyle OSB içindeki serbest tüketicilere piyasada bulabildikleri fiyatların üzerinde elektrik satamaz. Bu halde sadece OSB içi elektrik dağıtım bedeli alınır. Organize sanayi bölgelerinin sınırları içerisinde olup, daha önce bedelsiz olarak veya sembolik bedel ile TEDAŞ'a devir edilen dağıtım şebekelerinin mülkiyeti ve işletme hakları altı ay içinde aynı bedelle OSB'lere devir edilir."

OSB Yöneticileri Ne Dedi?

Gebze OSB Bölge Müdürü Okan Çağlar:
OSB’lerde arsası olan ve yer açmak isteyen sanayiciler uzun süren bürokratik işlemler yapmak zorunda kalıyorlardı. Tam 303 imza alınması gerekiyordu, düşünebiliyor musunuz? İşte bu kanun hükmü ile izinlerin hepsi bir yerden OSB’lerden alınacak. Yerinden yönetim birimi kurulmuş gibi oldu. Türkiye’deki tek durak ofisi olarak görülebilecek yer OSB oldu. Düşünün; Gebze ile Kocaeli merkez arasında 60 km’lik mesafe var. Burada 303 imzayı toplamak için sürekli git gel çilesi oluyordu. Bu kararın çıkması ile artık sadece bu bölge içinde bütün işlemler kısa süre içinde bitirilecek. Yani yerinde her şeyi yapacaklar. Bu yerinden yönetimin en güzel örneği. Örneğin; İrlanda da Agensy diye bir model var. Bu modele göre sanayi odaları kendilerine bağlı olan kuruluşların izin, ruhsat alımı, tanıtım, altyapı işlemleri gibi bütün işleri aynı yer tarafından yapılıyor. Şimdi bu karar ile OSB’ler tek durak olacak. Sanayici OSB’lere gelecek ve tüm işlemlerini yapabilecek. Her şey denetim içinde olacak. Burada ne rüşvet kalacak ne başka bir sorun.
Elektrik ve doğalgaz dağıtım, iletim hakkı veren taslak ile ilgili olarak da şunları söyleyebilirim. OSB’ler arasındaki haksız rekabet kalkmış oluyor. Daha önce bu konuda altyapısını kuran, büyük yatırımlar yapan OSB’ler bu altyapılarını ‘TEK’e devretmek zorunda bırakılmıştı. Fakat bizim gibi büyük OSB’ler haklarını kullanmaya devam ediyordu. Bu nedenle de OSB’ler arasında haksız rekabet oluyordu. Bu haksız rekabet, bu karar ile ortadan kalkıyor. Ayrıca OSB özel olmasına karşın kendi yaptığı yatırımı başka bir kuruma devretmek zorunda bırakılıyordu. Yani özeli özelleştirme gibi bir şey vardı. Bu karar ile bundan da kurtulmuş olunacak.

Gaziantep OSB Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Nakıpoğlu:
OSB’lerin inşaat ruhsatını kendileri veriyor. İşyeri açma ruhsatının da OSB’ler tarafından verilmesi sanayiciyi rahatlatacak. OSB’nin denetlemesi için de kolaylık olacak. Sanayiciler bir işyeri açarken birçok doküman ile uğraşmak zorunda kalıyorlar. Ayrıca zaman yönünden çok uzun sürelerde bekliyorlar. Bu kanun ile bir şirket sadece bir belge ile bize başvurarak kısa bir sürede işlemlerini yapabilecek. Bizim gelir elde etme önceliğimiz yok. Bizim amacımız sanayicilerin işlerini hızlı ve kolay yapması, hizmetleri en iyi şekilde alabilmesidir.

Elektrik ve doğalgaz konusundaki taslakla ilgili olarak da şunları söyleyebilirim:
Doğru olan elektrik üretim dağıtım ve ticaret faaliyetlerinin OSB’lere verilmesidir. Çünkü altyapı dahil her şeyi OBS’ler yapıyor. Örneğin, Gaziantep 4’üncü sanayi bölgesine 25 trilyon liralık bir altyapı yatırımı yaptık. Elektrik, su ve doğalgaz altyapısını kuruyoruz. Bu çalışmamız yıl sonuna kadar tamamlanmış olacak. Düşünün biz hizmet vermek için, ucuza sanayicilerimize altyapı hizmetlerini götürmek istiyoruz. Fakat başkası sadece kar amaçlı olarak buraya gelecek ve altyapı hizmetlerini satacak. Bu bizce yanlış olur. Biz her zaman nasıl ucuza verebiliriz diye çalışıyoruz. Zaten böyle bir şey yoksa OBS’lerin kurulma amacı olmuyor. O zaman sanayici şehir içinde şirketini kurar. Zaten altyapı dahil her şeyi belediye yapıyor. O zaman OBS’lerin amacı kalmıyor. Bu karar aslında daha önce 4562 kanunu ile OBS’lere tanınmıştı fakat EPDK kanunu ile ters düştüğü gerekçesiyle elimizden alınmıştı. Bu karar ile bu hakkımız bize yeniden verilecek. Bize göre geç kalınmış bir karar. İnşallah Cumhurbaşkanı tarafından da kabul edilerek yasa haline gelir.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası OSB Bölge Müdürü Suat Özel:
Bu kanun aslında OSB’lere maddi yönden bir artı sağlamayacak aksine yük getirecek. Çünkü bu kararda alınan ücretlerin belediyelere ödeneceği belirtiliyor. Yani alınan tüm ücretler belediyelere verilecek ve karşılığında OBS’ler ücret alamayacak. Bunun yanında bu işlemler için personel istihdam edecek. İşi yapacağız fakat maddi kazanç olmayacak. Teşekkülünü oluşturmuş OBS’ler için bu çok fazla bir yük getirmez. Fakat sanayici için bu kararın büyük faydaları var. Çünkü sanayiciler belediyelerde birçok prosedür ile uğraşıyor. OBS’lerde ise bu prosedürler olmayacak ve sanayici rahat edecek.
Elektrik ve doğalgaz konusunda ise daha önceki kanunla bölge dağıtım şebekesini kurmuş, altyapılarını tamamlamış OSB’ler şebekelerini devretmek zorunda kalmıştı. Şimdi alınacak kararla bu haklarımız geri verilecek. Dağıtım şebekeleri yeniden OSB’lere verilecek. Zaten bu şebekelere bakan, kontrol eden, tamir eden hep OSB’lerdi . Kaçak zaten yok, sorun yok.

Kayseri 1. OSB Bölge Müdürü Orhan Yüksel:
Yeni kanunun sanayicilere büyük yararları olacağı inancındayız. Özellikle sanayicinin yatırıma devam etmesi için bu kanun önemlidir. Sanayiciler caydırıcı bürokratik işlemler yerine işlemlerini OSB’lerden hızlı bir biçimde yapacaklar.
Elektrik ve doğalgaz dağıtımı konusunda ise OSB’ler zaten her altyapı hizmetini kendileri oluşturuyor. Kayseri Organize Sanayi Bölgesi 23 milyon 500 bin metrekare alana kurulmuş bir OSB ve buranın tüm altyapı çalışmaları OSB tarafından yapılıyor. Bu nedenle bu yetkilerini OSB’ye vermesi zaten gerekli. Bunun sonucunda maddi yöndeki iyileşmeler olacak. Kayseri OSB elektrik ücretinin en az ucuz olduğu OSB, diğer OSB’lere göre yüzde 11 oranında daha ucuz. Bu karar sonrasında OSB bunu daha da düşürebilir, ya da indirim yerine o parayla hizmetlere ağırlık verebilir.

İstanbul Deri OSB Bölge Müdürü Çetin Bahadır:
Daha önce sanayiciler işyeri ruhsatını Sanayi Bakanlığı’ndan, şehir içinde bulunanlar ise belediyelerden alıyorlardı. Yani çok fazla prosedür vardı. Sanayiciler için bu prosedürler ve zaman kaybı ortadan kalkacak. Denetimi zaten OSB’ler yapıyordu ve şimdi ruhsat verme ve işyeri açma yetkisi de OSB’lere verilecek. Ancak bu konuda yapılanması bulunmayan OBS’ler de var. Bunlar ya dışarıdan anlaşmalarla bu konuyu çözüme kavuşturacak ya da kendi bünyesinde bu işlemler için yer açacaklar.
Elektrik ve doğalgaz dağıtımına ilişkin yasa taslağı konusunda ise OSB kanunu ve EPDK kanunu arasındaki uyuşmazlık nedeniyle bu konuda büyük sorunlar yaşanıyordu. Birçok OSB, EPDK ile mahkemelik oldu. Bu karar ile OSB’ler enerji iletimi ve dağıtımını alarak idari yönden daha güçlü hale gelecekler. Maddi açıdan da bazı artıları yaşanacak. Fakat Bayındırlık Bakanlığı’nın yaptığı bir yasa tasarısı var. “Planlama ve İmar Yasa Tasarısı Taslağı”na göre, OSB’lerin kendi bölgeleri için imar planı yapma ve uygulama hakları ortadan kalkacak, eskiden olduğu gibi bu hak belediyelere devredilecek. Bunun yasalaşmamasını umuyoruz.