TOBB sektörel teşvik istedi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ekonomik sorunların hükümete sunulduğu raporda Teşvik Yasası’na muhalefetini sürdürdü. TOBB desteklerin yatırım haritalarına ve sektörlere göre yeniden düzenlenmesini istedi.

Türkiye Bölgesel ve Sektörel Ekonomi Şurası 5 Ocak’ta toplandı. Toplantıya TOBB tarafından sunulan sektörel sorunlar ve çözüm önerileri de açıklandı. Hükümete sunulan raporda teşvik yasası yeniden eleştiri konusu olarak teşviklerin sektörel bazda belirlenmesi istendi.

Raporda, Türk girişimcisinin önündeki engellerin azaltılması ile ilgili mücadelelerin verildiği günümüzde İthalatçı Birlikleri’nin kurulmasına ilişkin yapılan çalışma da eleştirilerek, “Böyle bir kurumun oluşturulması, girişimcilerin maliyetlerini ve karşılaştıkları bürokratik işlemleri artıracaktır” denildi.

5084 sayılı teşvik yasasının, yatırım artışını sağlamaktan uzak olduğu ve kamudaki atıl kalan yatırımlara benzer bir şekilde şimdi de özel sektörde verimsiz yatırımların yapılmasına yol açacağı uyarısı yapılarak, yasanın iller arasında haksız rekabete yol açtığı, Yatırım Teşvik sisteminin, sadece kişi başına geliri baz almaması, iller ve ilçelerin özellikleri de göz önüne alınarak, sektörel ve bölgesel bazda belirlenmesi gerektiği vurgulandı.

TOBB raporunda sektörler teker teker ele alınarak, sorunlar ve çözüm önerileri başlığı altına sunuldu. TOBB’un bazı sektörlere ilişkin tespit ettiği sorunlar ve çözüm önerileri şöyle:

Savunma Sanayi

Milli savunma sanayisinin gelişmesi için; önce ihracatın desteklenmesi ve bu amaçla, ABD’nin FMS teşkilatına benzer şekilde işleyen ve muhatap ülkeye uygun koşullarda kredi desteği sağlanması gibi imkanlara da sahip olan Dış Ticaret veya Savunma Sanayi Müsteşarlığı bünyesinde merkezi bir yapılanmaya gidilmelidir.

Tespit edilecek sınırlı sayıda ilde, savunma sanayi için özel yatırım teşviki verilmelidir.

Enerji Sektörü

2030 yılına kadar dünyadaki enerji yatırımlarının tahminen 16 trilyon $ olması beklenmektedir. Bunun 10 trilyon $’ı elektrik enerjisindeki altyapı yatırımlarına yöneliktir. Türkiye’de 2020 yılına kadar yalnız elektrik enerjisi üretim tesisleri için 59.000 MW’lık bir kurulu güç yatırımına ihtiyaç duyulmaktadır.

İletim-dağıtım ve mevcut tesislerdeki yenileme yatırımları da dikkate alındığında, ülkemizin 2020 yılına kadar 80-100 milyar $ bir elektrik enerjisi yatırımını gerçekleştirmesi, sürdürülebilir bir kalkınma ve standarda yakın bir yaşam kalitesi için gerekli görülmektedir.

Yatırım Ortamı’nın kabul edilebilir seviyelere çıkabilmesi için, en önemli ve belki de ilk şartı, “Elektrik Dağıtımı”nın özelleştirilmesi olarak görülmektedir. Dağıtım özelleştirmelerinde, 1991 yılından bu yana süregelmekte olan hukuki sorunlar, temelden çözülmelidir.

Dağıtım özelleştirmeleri, “Hazine ve Maliye” ye gelir getirme beklentisinden uzak, fakat kaliteli ve sürekli hizmeti verebilecek yatırımların yapılmasını garanti altına alabilecek tarzda düzenlenmelidir.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kurulu

TRT, Ekim 2004 tarihli bir yazıyla OSB’lerden, bugüne kadar olmayan, elektrik satış bedelinin %2’si kadar pay istemektedir. Bu anlamsız talep durdurulmalı ve TRT de tasarruf tedbirlerini arttırarak diğer yayın kuruluşları gibi faaliyet gelirleri ile hizmetine devam ettirebilmelidir. OSB’lerin 5084 sayılı teşvik kapsamına alınması sağlanmalıdır.

Döküm Sanayi

Sektörün en yaygın sıkıntısı sadece İsdemir ve Kardemir’de üretilebilen “pik demiri”dir. Demir çelik tesisleri 400 $ fiyatla kütük sattıkları için 350 $ fiyatlı pik demiri düzenli olarak üretmemektedirler. Halbuki sektörümüzün kullandığı pik, üzerinde yaratılan değer ile 10 kat kıymetlenerek ürün olarak satılmakta ve ihraç edilmektedir. Her 1000 ton pik döküm sektöründe 50 kişi/yıl istihdam yaratmaktadır. Bu yüzden İsdemir pik demiri üretmelidir.

Dış ticaretimizin ülke ekonomisinin yararına düzenlenmesini sağlamak amacıyla, Paslanmaz Çelik Hurdasının ihracatına sınırlama getirilmesi veya %50 fon uygulanmasını talep etmekteyiz

Makina İmalat Sektörü

Sektörün ihracatının ithalatı karşılama oranı % 30 olup, son derece yetersizdir.

Dış kredili ve (Yap-İşlet-Devret) modeli yatırımlara % 80’e varan yerli makine teçhizat kullanım oranı konulmasıdır. Dış Alım ihalelerine son verilmeli, tüm ihaleler uluslararası yapılarak, herkese açık olmalıdır. Kamu İhale Kanunu 63. maddesi yerli makine teçhizata % 15‘e kadar avantaj tanınabilir yerine, tanınır şeklinde değiştirilmeli ve uygulanması sağlanmalıdır. Kamu İhalelerinde yerli katkı oranında inşaat dışında makine ve teçhizata ayrıcalık tanınmalıdır.

Bilişim Sektörü

e-Devlet; Alt ve Üst Yapı Eksikleri, Bürokratik Sorunların giderilmesi; Bilişim teknolojileri aracılığıyla kamu hizmetlerinin hız, verimlilik ve vatandaş memnuniyeti sağlayacak olan e-devlet uygulamalarıyla hizmet vermede dünya ortalaması %30, en yüksek oran %70 civarındadır. Ülkemizde bu oranın %9 olduğu belirtilmektedir. Yaygınlaşmanın ve e-yaşam kültürünün bugüne kadarki oluşumlar ışığında kamu uygulamaları ile başlayıp, tüm alanlara sirayet edeceği düşünülmüş, hükümet çalışma programlarında kamu kuruluşlarının hizmetlerinde bu gelişimin sağlanması öngörülmüştür. Bu alanda yaşanan sorunların başında hizmet anlayışında yaşanması gereken dönüşümün henüz oluşmamış olması gelmektedir

Bu konudaki çözüm, vatandaşın bu konuda bilinçlenmesi ve kamu üst düzey yöneticilerinin, hizmetlerin e-devlet anlayışı içerisinde, yeni şekline dönüştürülmesine ikna olacak şekilde bilgilendirilmelerine bağlı olarak gelişecektir. Somut olarak bu anlamda e-devlet kriterlerine uygun hizmet sağlayan kamu kuruluşu yönetici ve çalışanlarının terfi, maaş göstergesi vb. kriterlerle teşvik edilmeleri de mutlaka etkili olacaktır.