Medikalin İhracatı İthalatın Gölgesinde Kaldı
T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 2015 yılında yayınladığı Türkiye Tıbbi Cihaz Sektörü Strateji Belgesi Taslağı’na göre; ülkemizin orta ve uzun vadede tıbbi cihaz ihtiyaç analizleri çıkarılarak katma değeri yüksek ve ileri teknoloji ürün grupları başta olmak üzere yerli üretimin desteklenmesi önem arz ediyor.
Belge Taslağı’nda üzerinde önemle durulan bir konu da; ülkemizin tıbbi cihaz üretiminde yetkinliğinin artması ve uluslararası düzeyde kaliteyi yakalayabilmesi ve yerli ürünlerin saygınlık kazanması, izlenilen politikalar ile yakından ilgili olduğu taslakta, “Ülke olarak ilerleyebilmek ve 2023 ihracat hedeflerine ulaşabilmek için öncelikle yerli ürüne güvenin artması ve ülkemizde yerli ürünlerin kullanımının yaygınlaşması gerekmektedir. Ancak bu sayede ihracat hedeflerine ulaşılabilir ve yerli üreticinin dış pazara daha emin adımlarla açılması sağlanabilir.” ifadeleri yer buluyor.
Aynı çalışmada Türkiye tıbbi cihaz sektörünün durumuna ilişkin şu bilgiler veriliyor: 1.000 civarında üretici, 2.300’e yakın ithalatçı, 700 kadar üretici ve ithalatçı firma bulunuyor. Üretici firmaların yaklaşık yüzde 40’ı İstanbul, yüzde 20’si Ankara, yüzde 10’u İzmir illerinde faaliyet gösterirken, ithalatçı firmaların yaklaşık yüzde 60’ı İstanbul, yüzde 30’u Ankara, yüzde 6’sı İzmir ve geri kalanı Adana, Samsun ve Konya başta olmak üzere diğer illerde yer alıyor.
Türk tıbbi cihaz sektörünün ana tedarikçileri ABD, Çin ve Almanya. Pazarın en yüksek ikinci grubunu oluşturan sarf malzemeleri ABD, Çin ve Malezya tarafından karşılanırken, tanısal görüntüleme grubunun ana tedarikçileri ABD ve Almanya. Hastaya yardımcı ürünler ise yüksek oranda ABD ve Çin’den tedarik ediliyor.
Bu değerlendirmeye göre gereksinimlerin karşılanmasında, dünya tıbbi cihaz ana tedarikçileri arasında ilk sırada yer alan ABD, ülkemize yüzde 31 oranla en çok tedarik sağlayan ülke konumunda. İkinci sırada ise yüzde 21 oranla Almanya geliyor.
2014 Yılı Türkiye tıbbi cihaz ithalat ve ihracat verileri; 2.1 milyar dolarlık ithalatı işaret ederken, ihracat tarafında ise tablo çok gerilerde. Türkiye aynı dönemde sadece 367 milyon dolarlık bir ihracat rakamı elde etti.
TÜRK FİRMALARININ YÜZDE 27’Sİ BAŞKENT’TE
Ankara’da tıbbi cihazlar sektöründe faaliyet gösteren 270’in üzerinde firma bulunuyor. Bu oran Türkiye geneli içindeki firmaların yaklaşık yüzde 27’sini oluşturuyor. Başkentli firmalar Türkiye geneli içinde; yüzde 70 pay ile (17 adet) ışınlama, elektro medikal ve elektro terapi ile ilgili cihazlar imalatı sektörü, yüzde 23 pay ile diğer soğutucu ve metal mobilya sektörü ve yüzde 26 pay ile tıbbi ve dişçilik ile ilgili araç ve gereçlerin imalatı sektöründe yer alıyor.
Ankara Kalkınma Ajansı’nın 2013 yılına ait Tıbbi Cihaz Analizi’nde; Ankara ili tıbbi cihazlar sektörünün 2011’deki dış ticaret hacmi 477 milyon dolar olup, bu rakamın yaklaşık yüzde 90’ını ithalat oluşturuyor.
2011 yılında Ankara, tıbbi cihaz sektöründe 50.4 milyon dolar ihracat, 476.6 milyon dolar da ithalat gerçekleştirdi.
YURT DIŞI KİLİDİNİ URGE AÇIYOR
OSTİM Medikal Sanayi Kümelenmesi, ikincisi yürütülen ‘Sağlık Teknolojilerinde Teknoloji Odaklı İşbirlikleri ile Uluslararası Rekabetin Geliştirilmesi Projesi’ en genel adıyla URGE ile projenin 3. yılında 28 firma ile çalışmalarına devam ediyor. Projenin en temel amacı; tıbbi cihaz sektöründeki üretici firmaların ihracat yapmalarını sağlamak ve var olan ihracat kapasitelerini genişletebilmek.
Bu kapsamda firmalar için T.C. Ekonomi Bakanlığı’nın yüzde 75 desteği ile eğitimler veriliyor, danışmanlıklar alınıyor, yurtdışı organizasyonları ve alım heyetleri etkinlikleri düzenleniyor. Firmalar T.C. Ekonomi Bakanlığı’nın uyguladığı birçok destek sayesinde ihracat kapasitelerini artırırken, ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşabilmesi için de önemli katkılarda bulunuluyorlar.
Genel olarak URGE projesi içinde yer alan 28 firmanın birçoğu doğrudan ihracat yapıyor. Yurt içinde tıbbi cihaz alımlarında CE belgesinin aranması, CE belgesi alan ve piyasaya yerli ürünlerle kıyaslandığında daha düşük kaliteli dahi olsa daha düşük fiyat veren üreticilerin (merdiven altı) ya da ithal ürünlerin ürün sağlaması, buna ek olarak uzun ödeme vadeleri tıbbi cihaz üreticilerini ihracat yapmaya sevk ediyor.
Firmaların halihazırda ihracat yaptıkları ülkeler oldukça çeşitli. Bu çeşitlilikte ürün grubu, coğrafyanın tıbbi cihazlar sektöründe ithalata olan bağımlılığı, coğrafyada yerleşik oyuncuların ürün kalitesi ve fiyatları rol oynuyor.
URGE Projesi kapsamında yer alacak yurt dışı pazarlama faaliyeti ve alım heyetleri faaliyetleri için ihracat pazarları değerlendirilirken; firma ürünleri ve üretim alt yapısı, alt segmentlerde beklenen pazar büyüklükleri, beş yıllık küresel dış ticaret verilerinin değerlendirilmesi, dünya pazarlarında sağlık sisteminin ve işleyişinin değişimi, öne çıkan pazarlarda özel hastanelerin oranı, mevcut ihracat pazarları ve firmaların ihracat hedefleri göz önünde bulunduruluyor.
Proje kapsamında firmaların rekabet stratejisi ‘Dünya markası olmak yaklaşımı ile dünya pazarlarından alınan payın artırılması’ ifadeleriyle tanımlanıyor. Tıbbi cihaz sektöründe ihracat yapan firmaların mevcut pazarlarını korumak ve hacmini artırmak en büyük hedefler arasında bulunmakla beraber bu yaklaşımda strateji özetle şöyle: ‘Ürün, kalite ve fiyat dengesi ile ithalata bağlı, yeni pazarlara giriş yapmak, marka bilinirliğini geliştirmek ve gelişmekte olan pazarlarda yatırıma yönelik adımlar atmak’
BÖLGELER BAZINDA ÖNEMLİ PAZARLAR*
- . Güney Asya : Malezya, Endonezya, Singapur, Vietnam, Bangladeş
- . Orta Doğu : BAE, Suudi Arabistan, İran,
- . Türki Cumhuriyetler : Azerbaycan, Kazakistan, Gürcistan
- . Afrika : Mısır, Nijerya, Güney Afrika
- . Avrupa : Yunanistan, Makedonya, Romanya Rusya
- . Güney Amerika : Brezilya
Yunus EFE Aysun Taşpınar
OSTİM Basın ve Halkla İlişkiler OSTİM Medikal Sanayi Kümelenmesi
Editörü URGE Proje Yöneticisi
KAYNAKLAR
- 1. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Türkiye Tıbbi Cihaz Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı Taslağı (2016-2020)
- 2. 2015 yılında OSTİM Medikal Kümelenmesi’nin bağımsız firmalar kanalıyla proje üyesi 28 firma üzerinde yaptığı araştırmanın sonucu
- 3. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. ve Ankara Kalkınma Ajansı Ankara Tıbbi Cihazlar Sektör Analizi
