Çek yasası kabul edildi
Meclis, Çek Yasası’nda yaptığı değişiklikle karşılıksız çek yazanlara hapis cezası getiren 27 yıllık uygulamayı kaldırdı. Yapılan değişiklikle 1500 mahkum tahliye olacak.
Çeki karşılıksız çıkanlar, alacaklının şikayeti halinde 10 yıl süreyle çek yazma yasağıyla karşılaşacak. Çek muhatapları, Merkez Bankası’ndan edinecekleri şifreyle “risk santralizasyon” merkezinden çek sahiplerinin güvenilirlik karnesini görebilecek. Meclis Genel Kurulu’nda dün kabul edilen yasayla, karşılıksız çek nedeniyle cezaevine giren 1500 kişi serbest bırakılacak. Yargıtay’daki 218 bin dosya ile savcılıklar ve yerel mahkemelerdeki 400 bin dosya da düşecek.
3 yıl şikâyet süresi
Yeni yasayla karşılıksız çekte adli nitelikteki yaptırım idari yaptırıma dönüştürüldü. Daha önce adli sicilde tutulan çek sicili Merkez Bankası’na geçecek. Daha önce karşılıksız her bir çekle ilgili 1500 güne kadar adli para cezası verilirken, şimdi savcı tarafından çek düzenleme ve açma yasağına uygulanacak. Bu yasak çek hamilinin 3 yıl içinde talep etmesi halinde getirilecek. Bonoda olduğu gibi alacaklı 3 yıl boyunca kıymetli evrak statüsüyle takibat yapabilecek, başkaca suç unsuru varsa suç duyurusunda bulunabilecek.
Karşılıksız çekin düzenlenmesi yoluyla dolandırıcılık, belgede sahtecilik veya başka bir suçun işlenmesi halinde de çek kullanma yasağı uygulanacak. Yasanın görüşmelerinde “Karşılıksız çek suretiyle menfaat sağlayacak kişilere dolandırıcılık fiilinden dolayı yaptırım sağlanacağı konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır” gerekçesi tutanaklara işletildi. Buna dayanılarak 1985 öncesinde olduğu gibi karşılıksız çek düzenleyenlere genel olarak dolandırıcılıktan işlem yapılıp yapılmayacağını yargıdaki uygulamalar gösterecek.
10 yıl sonra silinecek
Karşılıksız bedelin faiziyle ödenmesi durumunda çek yasağı kaldırılacak, bu durum Merkez Bankası’na bildirilecek. Şikâyetçinin savcılığa gidip talebini geri alınması halinde de yasak kalkacak. Yasak, üzerinden 10 yıl geçmesi halinde Merkez Bankası’nca doğrudan silinecek. Çek defterinin her bir yaprağına, çekin basıldığı tarih yazılacak. Çekin, baskı tarihinden itibaren 5 yıl içinde ibraz edilmemesi halinde bankanın sorumluluğu kalkacak.
Bankalara ilave sorumluluk
Bankaların karşılıksız çek keşide edilmesindeki sorumluluğu artırıldı. Muhatap banka, her çek yaprağı için, karşılığının bulunmaması halinde; çek bedeli 10 bin lira ya da üzerinde ise 10 bin lira, çek bedeli bin liranın altında ise çek bedelini ödemekle yükümlü olacak. Baskı tarihi yer almayan çeklerin 30 Haziran 2018’e kadar ibraz edilmemesi halinde bankanın yükümlülüğü sona erecek.
